پایان نامه تاثیر راهکارهای پوشش ریسک در بازار سرمایه و تمایل به سرمایه گذاری

بررسی تاثیر راهکارهای پوشش ریسک در بازار سرمایه و تاثیر آن بر تمایل به سرمایه گذاری (مورد مطالعه: بازار بورس اوراق بهادار فارس)

چکیده

اصل ثابتی در فرهنگ سرمایه گذاری وجود دارد مبنی بر اینکه سرمایه از ریسک و خطر گریزان است و به سوی بازده و سود تمایل دارد؛ به همین خاطراست که سرمایه گذاران ریسک گریز، از ورود سرمایه خود به جایی که خطر و ریسک وجود دارد یا افق نامشخصی در برابر سود و اصل سرمایه شان هست، امتناع می کنند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر راهکارهای پوشش ریسک در بازار سرمایه و تاثیر آن بر تمایل به سرمایه گذاری است. این تحقیق از نظر روش جزء تحقیقات توصیفی-پیمایشی بوده و از لحاظ هدف نیز جزء تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار فارس می باشد که حجم نمونه مربوطه 385 نفر برآورد گردید. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته با تعداد38 سوال استفاده گردید؛ که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 81/0 و روایی آن نیز با بهره گیری از نظر اساتید محترم و خبرگان امر مورد تایید واقع شد. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارخواهندگرفت. نتایج تحقیق حاکی از تایید تمامی فرضیات تحقیق (سه فرضیه اصلی و 14 فرضیه فرعی) بود که در این راستا پیشنهاداتی ارائه گردید.

کلمات کلیدی: ریسک بازار اولیه، ریسک بازار ثانویه، ریسک غیرمالی، پوشش ریسک، تمایل به سرمایه گذاری

مقدمه

با توسعه بازارهای مالی در دنیا روز به روز اهمیت و اثرگذاری آنها در تمام جنبه های تمدن بشری از جمله اقتصاد و سیاست افزایش یافته است. بحران های مالی ناشی از ریسک های اوراق بهادار یا یک نوع ابزار مالی در یک کشور می تواند به راحتی زنجیره ای از بحران ها را در گستره بزرگی از کشورها ایجاد کند. مانند بحران ناشی از وام های رهنی در امریکا در اواخر سال 2007 که بازارهای مالی دنیا را با مشکلات بسیاری مواجه کرد. همین موضوع سبب شده توجه و حساسیت نسبت به بازارهای مالی نیز بیشتر شود. در جهان اسلام نیز در سال های اخیر با درک نیاز به توسعه بازارها و ابزارهای مبتنی بر شریعت اسلامی، که متناسب با اصول اسلامی باشد، بازارهای مالی اسلامی با سرعت بسیار زیادی در حال توسعه و تجهیز هستند.لذا در این رابطه سعی بر آن است تا ضمن بررسی عوامل ریسک در بازارهای مذکور، به نحوه پوشش آن نیز اشاره گردد.

یکی دیگر از شاخه های مدیریت که در دهه های اخیر جایگاه با اهمیتی در نظام مدیریت به دست آورده مدیریت ریسک است. هر چند هر یک از مدیران در دامنه و قلمرو تخصص معینی فعالیت می کنند، لیکن مسئولیت اساسی و مشترک کلیه مدیران نیل به هدفهای سازمان از طریق استفاده مؤثر از منابع مالی و انسانی است. مدیران ارشد بر اساس شناخت محیط کلان، محیط صنعت و آگاهی از توانائی های مالی و انسانی مؤسسه خود،راههای مختلف دستیابی به هدفها را بررسی می کنند و از میان آنها راه یا راههای مناسب تر را بر می گزینند. راه های انتخاب شده در صورتی سازمان را در جهت نیل به هدف ها هدایت خواهد کرد که منابع لازم فراهم و از آنها به نحو کارا و اثر بخشی استفاده شود و چنین استفاده مطلوبی از منابع و دارائی ها تنها در صورتی ممکن خواهدبود،که آنها را به صورتی سازماندهی شده در مقابل خطرات تهدید کننده به خوبی محافظت کنیم.مدیریت ریسک به مدیران کمک می کند تا بتوانند هزینه های عملیاتی و اقتصادی خود را تعدیل کرده و آنها را در اتخاذ بهترین تصمیمات یاری می دهد. یک شیوه مناسب مدیریت ریسک، چنانچه به خوبی پیاده سازی شود ؛ می تواند به مدیران در شناسایی عوامل کنترلی مناسب کمک کند تا بتوانند امنیت لازم را در تحقق ماموریت سازمان پیاده کنند و در نتیجه می تواند بقای سازمان را تضمین کرده و سازمان را از خطر ریسکهای کوچک و بزرگ موجود مصون بدارد...

تعریف اصطلاحات

ریسک

ریسک در اصطلاح عبارت است از امکان تفاوت بازده از مقدار مورد انتظار. در سرمایه گذاری، ریسک یعنی احتمال اینکه بازده واقعی (برحسب واحد پول یا درصد) از بازده مورد انتظار متفاوت شود.

بازارهای مالی به دو گروه بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شوند. در بازار پول، اوراق بهادار با سررسید کوتاه مدت (کمترازیک سال) به منظور تأمین مالی کوتاه مدت و در بازار سرمایه، اوراق بهادار با سررسیدهای طولانی تر (معمولا بیش از یک سال) جهت تأمین مالی دارایی های میان مدت و بلندمدت شرکتها، مورد مبادله قرار می گیرند. بازار سرمایه نیز خود به دو گروه بازار اولیه و بازار ثانویه قابل تقسیم می باشد که نوع اول، مکانی برای مبادله اوراق بهادار تازه انتشار یافته و نوع دوم، محلی برای مبادله اوراق بهادار از قبل منتشر شده هستند.

بازار پول بازاری برای داد و ستد پول و دیگر داراییهای مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یکسال دارند. بعبارت صحیح تر بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد.

پوشش ریسک اقتصادی بر اساس اصل تنوع بخشی منابع و ایجاد تقارن میان دارایی ها و هزینه ها انجام می شود.

در این زمینه پوشش ریسک ترازنامه از طریق تغییر اندازه یا تجدید قیمت دارایی ها و یا بدهی ها برای کاهش ریسک نرخ بهره انجام می گیرد. پوشش ریسک مشارکتی براساس برنامه های توزیع و تسهیم ریسک برمبنای مشارکت انجام می شود. پوشش ریسک مشارکتی یکی از راهبردهای اثر بخش برای مدیریت ریسکهای نرخ ارز می باشد. پوشش ریسک قراردادی بر ابزارهای انتفاعی و قراردادی متمرکز شده است.

مضاربه، پوشش ریسک شخص ثالث، فروش با قیمت مؤجل یا بیع الأجل و قیمت مؤجل متنوع از جمله روش های اسلامی برای مقابله باریسک و خطرات مرتبط با قراردادهای مالی محسوب می گردند.

در این پایان نامه متغیرهای پایان نامه با پرسشنامه 38 سوالی محقق ساخته بر اساس طیف لیکرت سنجید می شود که شامل ابعاد:

ریسک بازار اولیه

این متغیر با کمک شاخص های ریسک عدم جمع آوری وجوه نقد، ریسک سوء استفاده واسط از وجوه دریافتی، ریسک عدم فروش دارایی به واسط، ریسک عدم اجاره دارایی توسط بانی و سوالات 1-8 پرسشنامه با طیف پنج گزینه ای لیکرت سنجیده می شود.

ریسک بازار ثانویه

این متغیر با کمک شاخص های ریسک نرخ سود یا اجاره بها، ریسک اعتباری، ریسک تورم، ریسک عملیاتی، ریسک نوسانات نرخ ارز، ریسک نقدینگی و سوالات 9-24 پرسشنامه با طیف پنج گزینه ای لیکرت سنجیده می شود.

ریسک غیر مالی

این متغیر با کمک شاخص های ریسک سیاسی، ریسک ناشی از دخالت دولت، ریسک قوانین و مقررات و ریسک های مرتبط با دارایی و سوالات 25-38 پرسشنامه با طیف پنج گزینه ای لیکرت سنجیده می شود.

فهرست مطالب پایان نامه

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مساله

ضرورت و اهمیت تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیات پژوهش

مدل مفهومی تحقیق

روش تحقیق

جامعه آماری و روش نمونه گیری

روش و ابزار گردآوری اطلاعات

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی، موضوعی)

تعریف اصطلاحات

تعاریف عملیاتی

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

مقدمه

سرمایه گذاری و استراتژهای مالی

استراتژهای مالی

ریسک

عوامل مؤثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی

عوامل کلان(ریسک سیستماتیک)

سیاست ها و خط مشی های دولت

عوامل فرهنگی و اجتماعی

وضعیت صنعت

شرایط اقتصادی و دورانهای تجاری و مالی

عوامل خرد (ریسک غیرسیستماتیک)

میزان تقاضا و کشش کالای تولیدی شرکت

سیاستها و خط مشی های مدیریت

وضعیت مالی و حساب های شرکت

میزان وابستگی تولید شرکت به عوامل حیاتی و به خارج

عوامل غیر اقتصادی

مطالعات تجربی تاثیر عوامل غیر اقتصادی بر ریسک و بازده سرمایه گذاری در محصولات مالی

تمایل به ریسک

ادراک ریسک

ابعاد ادراک ریسک سرمایه گذاری

عدم اطمینان نسبت به عرضه کنندگان سهام

نگرانی نسبت به وقایع غیر منتظره

شفاف نبودن اطلاعات

نقض قوانین و مقررات

انواع ریسک و روشهای پوشش آن

ریسک بازار اولیه

ریسک عدم جمع آوری وجوه نقد به میزان کافی

ریسک سوءاستفاده واسط از وجوه دریافتی

ریسک عدم فروش دارایی به واسط

ریسک عدم اجاره دارایی توسط بانی در مرحله بعد

ریسک بازار ثانویه

ریسک نرخ سود با اجاره بها

ریسک اعتباری

ریسک تورم

ریسک عملیاتی

ریسک بازار

ریسک نرخ ارز

ریسک نوسانات قیمتها

ریسک نوسانات نرخ بهره

ریسک نقدینگی

ریسک سرمایهگذاری مجدد

ریسک اعمال اختیارات مهندسان مالی جهت طراحی ابزارهای مناسب

ریسکهای غیرمالی

ریسک سیاسی

ریسک دولت

ریسک قوانین مقررات

ریسکهای مرتبط با دارایی

ریسک هزینههای غیرجاری (غیرعملیاتی)

پیشینه تحقیق

فصل سوم: روش تحقیق

فصل چهارم: یافته های تحقیق

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

منابع و مآخذ

ضمائم